Vitamine D: Natuurlijke manieren om je gezondheid te boosten met leefstijl, licht en levertraan

Vitamine D: natuurlijk nodig voor geZONdheid

Vitamine D is héél hard nodig voor je gezondheid en dat van je kinderen, maar laten we eerlijk zijn, gezondheid komt niet uit een potje. We kunnen simpelweg niet zonder licht, maar wél zonder losse suppletie. Als Orthomoleculair Therapeut leg ik uit waarom vitamine D uit zonlicht en voeding de beste keuze is. Zonnetraining, waarbij je je huid en ogen op een veilige manier blootstelt, helpt je lichaam om zelf deze belangrijke vitamine aan te maken. Dit ondersteunt je afweer, draagt bij aan sterke botten en tanden door de opname van calcium en fosfaat en is essentieel om je spieren gezond te houden.

Toch wordt zonlicht vaak onterecht vermeden. Terwijl 15 tot 30 minuten per dag buiten zijn vaak al genoeg kan zijn om je vitamine D-voorraad aan te vullen. Maar ja, in Nederland is zon niet altijd vanzelfsprekend.
Wat gebeurt er bij een tekort?
Hoe haal je het meeste uit zonlicht en voeding?
En waarom slikken we massaal supplementen in plaats van gewoon de zon gratis haar werk te laten doen?
Allemaal vragen die ik ga behandelen, bij de veel gestelde vragen staan er ook nog een aantal die jullie ingezonden hebben, waarvoor dank!

In dit artikel ontdek je:

• wat zonnetraining is en welke apps handig zijn
• hoe je op een natuurlijke manier voldoende vitamine D aanmaakt
• welke voedingsbronnen natuurlijke vitamine D bevatten en dat die ook in capsules te koop zijn
• welke zonnebrandcrème geen troep bevat en waar je die met korting koopt
• welke bloedtest wél iets zegt
  
  Dit allemaal zodat jij optimaal profiteert van wat de natuur biedt zonder dat jij als speelbal in de industrie van de zonnebrandcrème gerold wordt, zie 'extra perspectief' voor meer info.

Van gratis naar gekocht

Vitamine D werd begin 20e eeuw een hot topic toen men ontdekte dat een tekort leidde tot rachitis (zwakke, misvormde botten), vooral bij kinderen. De logische oplossing? Meer zonlicht en betere voeding. Maar in plaats daarvan werd synthetische vitamine D massaal toegevoegd aan voedsel en supplementen gepromoot als dé oplossing. Dat was makkelijker te verkopen dan een gezonde leefstijl. Inmiddels is vitamine D een miljoenenindustrie en wordt het gepresenteerd als hét wondermiddel tegen allerlei kwalen, terwijl je lichaam het zelf gratis aanmaakt bij voldoende zonlicht. Maar aan zonlicht valt niks te verdienen...
Waar men ook geen rekening mee hield en vaak nog steeds niet, is magnesium en cholesterol.
Magnesium is een onmisbare schakel als het gaat om vitamine D. Wanneer je huid zonlicht opvangt, zet je lichaam cholesterol om in een voorloper van vitamine D. Cholesterol vermijden is dus niet zo slim, omdat je lichaam het nodig heeft om hormonen, celwanden en vitamine D aan te maken—zonder cholesterol werkt je lijf gewoon niet zoals het hoort. Maar dat is pas stap één! Om deze voorloper om te zetten in bruikbare, actieve vitamine D, heeft je lichaam magnesium nodig. Dit gebeurt in de lever en de nieren. Zonder genoeg magnesium blijft vitamine D in een inactieve vorm hangen en kan je er weinig mee, zelfs als je veel zonlicht krijgt. Kortom, zonder magnesium geen goed werkende vitamine D! Wil je hier meer over weten? In dit artikel leg ik uit waarom magnesium zo belangrijk is. Zelf gebruik ik onder andere heel graag de Magnesium Bisglycinaat van Real Roots, omdat deze zeer goed opneembaar is en geen onnodige toevoegingen bevat.

De Gevaren van Losse Vitamine D-Suppletie

Langdurige of hoge doseringen vitamine D kunnen serieuze risico’s met zich meebrengen (nee, ik heb het niet over goede levertraan!):

1. Te veel calcium in je bloed (hypercalciëmie)
   Overdosering kan leiden tot misselijkheid, vermoeidheid, nierproblemen en hartritmestoornissen.
2. Verstoorde voedingsbalans
   Vitamine D werkt samen met A, K2 en magnesium. Zonder balans loop je risico op aderverkalking en een gebrek aan het cruciale vitamine A.
3. Nierstenen en nierbeschadiging
   Overtollig calcium wordt via de nieren uitgescheiden, wat nierstenen en zelfs nierfalen kan veroorzaken.
4. Onderdrukking van je eigen aanmaak
   Je lichaam regelt vitamine D op een slimme manier: als je voldoende binnenkrijgt via zonlicht of voeding, vermindert je huid de aanmaak. Maar als je continu hoge doses vitamine D slikt, kan je lichaam denken dat er al genoeg is en stopt het met de natuurlijke productie. Dit kan je afhankelijk maken van supplementen en je gevoeligheid voor zonlicht verlagen. Je verbrandt dan sneller en haalt minder voordeel uit zonlicht—precies het tegenovergestelde van wat je wilt.
5. Hogere kans op hart- en vaatziekten
   Te veel vitamine D kan bloedvaten beschadigen, vooral bij mensen met al hoge calciumspiegels.

Vitamine D-suppletie zonder balans met vitamine A is dus vragen om problemen. Je huisarts meet meestal alleen de opslagvorm van vitamine D, maar niet hoeveel je lichaam daadwerkelijk gebruikt. De actieve vorm van vitamine D!  Wil je echt weten of je een tekort hebt? Laat je actieve vitamine D-waarden testen bij een betrouwbare partij. En als je dan toch wilt suppleren, kies dan voor een natuurlijk product zoals Green Pasture levertraan, waarin vitamine A en D wél in de juiste verhouding zitten, met als bonus vitamine K2 en omega 3! Een gezonde waarde voor actieve vitamine D (1,25-dihydroxyvitamine D) ligt meestal tussen 60 - 100 pmol/L. 

Maar wanneer vermoed je een tekort? Hoe voelt dat? Want ja, een test bij de huisarts is dus niet altijd veelzeggend.

Een vitamine D-tekort is een beetje als je batterij die langzaam leeg raakt, zonder dat je het meteen merkt. Je zou verwachten dat het wel meevalt, maar uiteindelijk voel je je moe, somber en zelfs je botten kunnen gaan protesteren. Het kan zelfs invloed hebben op je immuunsysteem, waardoor je vatbaarder bent voor griepjes en verkoudheden. Hier zijn 10 symptomen die je kunnen wijzen op een tekort aan vitamine D…

1. Vermoeidheid: Een gevoel van constante moeheid, zelfs na voldoende slaap.
2. Spierzwakte: Spieren kunnen zwakker aanvoelen, vooral in de benen.
3. Pijn aan je botten: Vitamine D speelt een cruciale rol in de botgezondheid, dus een tekort kan leiden tot pijn in de botten of gewrichten.
4. Stemmingswisselingen: Depressieve gevoelens of een verminderd humeur kunnen optreden door een gebrek aan vitamine D.
5. Verhoogd risico op infecties: Vitamine D ondersteunt het immuunsysteem, dus een tekort kan leiden tot een verhoogde gevoeligheid voor infecties.
6. Haaruitval: Een tekort kan haarverlies veroorzaken, vooral bij vrouwen.
7. Pijn in de onderrug: Lage rugpijn kan vaak verband houden met een gebrek aan vitamine D.
8. Trage genezing van wonden: Wonden genezen langzamer als er onvoldoende vitamine D aanwezig is.
9. Verhoogd risico op osteoporose: Een chronisch tekort kan bijdragen aan het ontwikkelen van osteoporose door verzwakte botten.
10. Verhoogde kans op hartziekten: Sommige onderzoeken suggereren dat vitamine D-tekort kan bijdragen aan een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.

Veilig zonnen voor bescherming: zonnetraining, wat is het?

Zonnetraining houdt in dat je je huid geleidelijk aan de zon laat wennen vanaf maart, tot ongeveer september. Tussen september en maart kan je veilig zonnen bij Sun World.
Het wennen doe je door de zonnestralen stap voor stap in te voeren, zodat je huid op een veilige manier kan wennen. Dit resulteert in een mooie, bruine kleur die overeenkomt met een SPF van 4-6, waarbij je tegelijkertijd de voordelen van zonlicht, zoals vitamine D, serotonine en melatonine, optimaal benut. Je versterkt je botten, krijgt meer energie, slaapt beter en bovenal leer je verantwoordelijk om te gaan met de zon, zodat je je huid niet overbelast en het risico op huidkanker verkleint.

Zonnetraining werkt zelfs op bewolkte dagen en helpt je lichaam om je voor te bereiden op zonlicht. Het is de perfecte manier om je gezondheid te verbeteren zonder de risico’s van kunstmatige zonnebanken.

Het gaat om drie belangrijke momenten per dag:

• Ochtendzon (minimaal 15 minuten, liefst binnen 30 minuten na het opstaan): Dit reset je biologische klok, verhoogt je cortisol- en serotonineniveaus en bereidt je lichaam voor op de zon van de dag. Belangrijk: draag geen bril of lenzen!
• Middagzon (10-15 minuten): Het beste moment voor vitamine D-productie. Wees kort in de zon om oververhitting en verbranding te voorkomen. UVB-straling zorgt voor de vitamine D-aanmaak, maar de zonkracht varieert per tijd van de dag, seizoen en locatie.
• Avondzon (10-15 minuten): Zonsondergang helpt bij het aanmaken van melatonine, wat zorgt voor een goede nachtrust. Deze lichtere zonintensiteit is goed voor de huid zonder risico op verbranding.

Opbouwen is cruciaal net zoals je in de sportschool niet meteen 140 kilo wilt tillen, bouw je je blootstelling aan de zon ook geleidelijk op. Gebruik apps zoals Dminder of MyCircadian om je blootstelling op te bouwen en te monitoren, daarover straks meer. Ook kan je je huid van binnenuit beschermen tegen verbranding door levertraan en verzadigde vetten te eten en door olie afkomstig van zaden te vermijden (denk aan zonnebloemolie, sojaolie en raapzaadolie).

Het Belang van Verantwoord Omgaan met de Zon

We beschermen ons niet tegen de zon, maar tegen verbranding. Je wilt wel trainen, maar zonder blessure. Zonnetraining is de manier om gezond van de zon te profiteren, maar het is essentieel om het rustig aan te doen. Om vitamine D optimaal uit de zon op te nemen, moet je huid direct in contact komen met zonlicht zonder zonnebrandcrème. SPF blokkeren de aanmaak van vitamine D. En ja sorry: dus ook af en toe zonder make-up naar buiten. En al hélémáál zonder toxische zonnebrandcrème, daarover later meer. Doe ook geen zonnebril op, dat hadden onze voorouders ook niet nodig gekkie. Ga de tuin in, stap op je balkon of confisqueer het plantsoentje in je straat. Zet je bril af, geen lenzen in en probeer je ogen open te houden, ook al zie je misschien geen klap. Een kwartiertje ochtendlicht bereidt je huid voor op blootstelling aan de intensere zon later op de dag door beschermende processen in gang te zetten, zoals de productie van melanine. Dit helpt je huid om beter om te gaan met UV-straling en vermindert het risico op verbranding, waardoor je efficiënter en veiliger vitamine D kunt aanmaken. Hierbij hebben we niet alleen onze huid, maar ook onze ogen bij nodig. Zonlicht in je ogen verteld je lichaam namelijk welk dagdeel het is. Zonlicht in je ogen helpt je lichaam ook om goed in het dag-nachtritme te komen, wat belangrijk is voor je hormonen en energie. Dit ritme zorgt er indirect voor dat je huid beter vitamine D kan aanmaken wanneer je in de zon bent. Het is dus in mijn ogen zo ontzettend ironisch dat we al snel een zonnebril opzetten. Vervolgens in de vroege lente en heel de zomer door massaal gewaarschuwd worden voor de gevaren van de zon en toxische zonnebrandcrèmes gebruiken, terwijl we vervolgens in de winter in grote aantallen een vitamine D-tekort hebben. Het is een vicieuze cirkel: we vermijden gratis zonlicht in de lente en zomer en zodra het kouder wordt, is er vaak te weinig zon om voldoende vitamine D aan te maken en gaan we klagend over vermoeidheid een potje synthetische rommel kopen.

Voordat het KWF op me af stormt: het is uiteraard belangrijk om zonnen in balans te doen, omdat verbranding schadelijk kan zijn. Natuurlijk is dit voor elke huidtype en elke breedtegraad anders, maar zorg ervoor dat je liefst dagelijks 3 keer een ongeveer een kwartier naar buiten gaat óók als het bewolkt is. Hoe laat en hoe lang precies is afhankelijk van je huidtype en het seizoen. Gebruik bijvoorbeeld de Dminder app (krijgt niet zulke goede reviews en schijnt niet in België te werken) of mijn favoriet: de MyCircadian app. Deze app houdt rekening met je huidtype, breedtegraad, UV-index en het tijdstip van de dag. Ze biedt ook inzichten over je circadiaanse ritmes, slaap en algehele gezondheid. Neem het heft in eigen handen en gebruik een app om te klokken hoe lang je in de zon kan zitten. Je hebt mij en de overheid niet nodig om slim met de zon om te gaan.

Nog meer voordelen van gezond zonnen (naast dat het gratis is!)

1. Ochtendzon (UVA): Deze zon is je beste vriend! Het helpt je hormonen, slaap en stemming in balans te houden. Zet die zonnebril af en ga lekker in de zon zitten! Je huid zal je dankbaar zijn. Het is ideaal tussen 7:00 en 10:00 uur.
2. Middagzon (UVB): Zorgt voor de aanmaak van vitamine D. UVB-stralen zorgen ervoor dat je immuunsysteem sterker wordt en je beter omgaat met infecties. Maar overdaad kan huidveroudering versnellen, dus blijf in balans. Het beste moment voor de middagzon is tussen 12:00 en 15:00 uur, maar pas wel op voor verbranding en houd zelf in de gaten hoe de vlag er bij hangt.
3. Avondzon (Licht UV): De zonsondergang heeft een kalmerend effect en is perfect voor het aanmaken van melatonine, wat zorgt voor een goede nachtrust. Het is de lichtste zonintensiteit van de dag, waardoor je huid kan profiteren zonder risico op verbranding. Geniet dus van een rustige avondwandeling of een moment in de tuin rond zonsondergang.
4. Zonlicht beschermt je ogen: Je ogen houden van zonlicht! Het beschermt je ogen tegen schade door vrije radicalen en draagt bij aan een betere ooggezondheid. Kijk niet direct in de zon, maar zorg ervoor dat je buiten bent voor indirect zonlicht.

5. Sterke huid door zon: Je huid heeft zonlicht nodig om collageen en antioxidanten zoals vitamine A en E goed te gebruiken. Zonder zon kan je huid kwetsbaarder worden. Dus geef je huid die extra dosis zon! Zorg voor een balans tussen UVA en UVB, afhankelijk van het tijdstip van de dag.
6. Beter humeur door zon: Zonlicht stimuleert de aanmaak van serotonine, het gelukshormoon. Een flinke dosis zon verhoogt je humeur en helpt tegen winterdepressies. Wie wil dat nou niet? De ochtendzon (UVA) is perfect om je humeur een boost te geven.
7. Beter slapen door zonlicht: Zon helpt je biologische klok afstemmen, waardoor je beter slaapt en minder moe wakker wordt. Het is ideaal om wat zon te pakken in de ochtend, voor je in de middagzon terechtkomt.
8. Tand- en botgezondheid: Vitamine D is essentieel voor de opname van calcium, wat helpt om sterke botten en gezonde tanden te behouden. Zonder zon wordt dat een stuk lastiger! Het meeste voordeel komt uit de UVB-stralen, vooral tussen 12:00 en 15:00 uur.
9. Je kunt geen overdosis vitamine D oplopen, zoals met losse suppletie wél het geval is!
10. Je doet vitamine D op in de best opneembare vorm, ja levertraan is ook fantastisch en bevat ook de best opneembare vorm, maar die losse vitamine D is echt een slap en slecht aftreksel van wat de natuur ons geeft: zon en voeding met vitamine D.

Over voeding gesproken: uit welke voeding halen we vitamine D?

Heb je een hekel aan de zon? Dan heb ik goed nieuws voor je! Je kunt in een bunker gaan wonen en vitamine D uit verschillende voedingsmiddelen halen. Hier zijn natuurlijke bronnen van vitamine D die je lijf kunnen ondersteunen:

• Green Pasture levertraan met boterolie – een geweldige natuurlijke optie die naast vitamine D ook vitamine A, K2 en omega 3 bevat, ja het zit in een potje, maar het is 100% voeding. 10% korting met code esther10
• Vette wilde vis: sardines*, zalm, makreel, haring
• Eierdooiers: bevatten ook het hele alfabet aan B-vitaminen 😉
• Gedroogde zalmeitjes*: een van de meest voedingsrijke dingen ter wereld! 10% korting met code esther10
• Kabeljauwlever: supermarkten verkopen dit in blikjes
• Kaas: vooral hardere kazen zoals Gouda en Cheddar
• Roomboter: hoe rauwer hoe beter

Het leuke aan deze voedingsmiddelen is dat ze je van binnenuit helpen om een gezondere huid te krijgen, waardoor je minder snel verbrand. Verzadigd vet helpt je huidcellen sterker te maken en vermindert ontstekingen, waardoor je minder snel verbrandt in de zon. Daarnaast heeft je lichaam cholesterol uit dierlijke vetten, zoals roomboter, nodig om vitamine D aan te maken, omdat vitamine D wordt gesynthetiseerd uit cholesterol in je huid onder invloed van UVB-straling. Zonder voldoende verzadigd vet en cholesterol kan je lichaam minder efficiënt vitamine D produceren en loop je sneller risico op verbranden.

Zijn deze voedingsmiddelen ook als supplementen beschikbaar? Ja, enkele van deze voedingsbronnen, zoals natuurlijk dé levertraan*, sardientjes* en zalmeitjes*, kunnen in capsules worden ingenomen. Dit maakt het gemakkelijk om de benodigde vitaminen binnen te krijgen, zelfs als je niet dagelijks de tijd hebt om ze in je maaltijd te verwerken. Diepgaande info over levertraan en omega 3 vind je hier en in deze blog schreef ik over tips hoe je het inneemt en in welke dosis. Ook de dosering voor baby's staat hier in.
*10% korting met code esther10

Voor wie nog stééds een los vitamine D supplement wilt.

Synthetische vitamine D (meestal D2 of D3) wordt vaak gezien als de oplossing voor een vitamine D-tekort. Maar ik benadruk nogmaals de gevaren en ga géén advies geven in welk merk je zou moeten kopen als je het tóch nog steeds wilt...

• Onnatuurlijk: Synthetische vitamine D wordt vaak uit schimmels of lanoline (uit schapenwol) gewonnen en is geen volledige vervanger voor de natuurlijke, complexe bronnen die vitamine D bevatten. De natuurlijke vormen van vitamine D (uit de zon of bepaalde voedingsmiddelen) komen met andere voedingsstoffen die de opname en werking bevorderen.
• Risico op overdosering: Te veel synthetische vitamine D kan schadelijk zijn. Bij een teveel aan synthetische vitamine D kan je calciumhuishouding uit balans raken, wat tot nierproblemen kan leiden.
• Ingebouwde balans: Voedingsmiddelen die vitamine D bevatten, hebben vaak een ingebouwde balans van andere belangrijke voedingsstoffen, zoals vitamine A en K2, die helpen bij de opname en werking van vitamine D.

De wisselwerkingen van Vitamine D

Laten we het nog even hebben over die ingebouwde balans. God heeft geen losse vitamine D geschapen. Dat hebben wij in elkaar gehekst. Vitamine D werkt niet alleen in isolatie, maar heeft wisselwerkingen met andere vitamines en mineralen die belangrijk zijn voor een optimale werking van je lichaam.

• Vitamine A en D: Vitamine A is essentieel voor de werking van vitamine D. Beide vitaminen werken samen om de immuunfunctie te ondersteunen en de gezondheid van de huid, ogen en botten te bevorderen. Een tekort aan vitamine A kan de effectiviteit van vitamine D verminderen. En het supplementeren van alleen D zorgt voor een gebrek aan A.
• Vitamine K2 en D: Vitamine K2 speelt een belangrijke rol bij de opname van calcium in de botten, wat vitale ondersteuning biedt voor de werking van vitamine D. Zonder voldoende vitamine K2 kan de vitamine D niet goed functioneren, wat kan leiden tot een ophoping van calcium in de bloedvaten in plaats van in de botten.
• Magnesium en D: Magnesium is essentieel voor de conversie van vitamine D naar zijn actieve vorm in het lichaam. Zonder voldoende magnesium kan je lichaam vitamine D niet goed gebruiken, zelfs als je het voldoende consumeert.
  Welke magnesium is het beste? Daar schreef ik hier uitgebreid over.

Wat is er mis met 99% van de zonnebrandcrèmes, behalve dat ze de aanmaak van vitamine D blokkeren?

Veel commerciële zonnebrandcrèmes bevatten een breed scala aan synthetische chemicaliën die niet altijd goed voor onze huid of het milieu zijn. Je zou jezelf af kunnen vragen of je het wilt eten? Nee? Nou dan wellicht ook niet op je grootste orgaan smeren...

1. Chemische Filters: Veel zonnebrandcrèmes gebruiken chemische UV-filters, zoals oxybenzone, avobenzone, octinoxate, en octocrylene. Deze ingrediënten kunnen in de huid dringen en zelfs het hormonale systeem beïnvloeden. 
2. Nanodeeltjes: Veel zonnebrandmiddelen bevatten nanozinkoxide of nano-titaniumdioxide, die kleinere deeltjes van zink- of titaniumoxide zijn. Deze deeltjes kunnen diep in de huid doordringen, wat niet altijd ideaal is. 
3. Conserveringsmiddelen en geurstoffen/parfum: Gangbare zonnebrand bevat vaak kunstmatige geurstoffen en conserveringsmiddelen die irriterend kunnen zijn voor de gevoelige huid. Ze kunnen zelfs allergieën veroorzaken, schrijf dat niet toe aan de zon, maar bekijk de ingrediënten lijst een kritisch.
4. Milieu-impact: Chemische zonnebrandfilters kunnen schadelijk zijn voor het leven in de zee (vooral koraalriffen) en waterorganismen, wat blijkt uit de aanwezigheid van stoffen zoals oxybenzone in de oceaan. 

Tallow Zonnebrand met Non-Nano Zinkoxide:

Een natuurlijke alternatief is zonnebrandcrème op basis van tallow met non-nano zinkoxide. Dit heeft veel voordelen, zowel voor je huid als voor het milieu, maar let op! Ook hiermee blokkeer je de aanmaak van vitamine D.

1. Tallow (Rundervet): Tallow wordt al eeuwenlang gebruikt in huidverzorging vanwege de voedingsstoffen die het bevat, zoals vitamine A, D, E, en omega-3 vetzuren. Het heeft sterke hydraterende en beschermende eigenschappen. 
2. Non-Nano Zinkoxide: Non-nano zinkoxide is een fysische UV-filter die werkt door de zonnestralen af te weren in plaats van ze chemisch te absorberen. Het is niet toxisch, wordt niet geabsorbeerd door de huid, en biedt breed-spectrum bescherming tegen zowel UVA- als UVB-stralen. Plus, het blijft gewoon op de huid, zonder dat er zinkoxide in je bloedbaan rond gaat zwemmen.
3. Milieu-vriendelijk: Tallow en non-nano zinkoxide zijn beide natuurlijke ingrediënten, die niet, of in ieder geval stukken minder schadelijk zijn voor het milieu. Geen chemische stoffen die koraalriffen of mariene andere ecosystemen beschadigen – het enige wat je achterlaat is een lekker ruikend strand!
4. Veilig voor gevoelige huid: Zonnebrandcrème op basis van tallow met non-nano zinkoxide is minder irriterend dan chemische zonnebrandmiddelen. Het bevat geen kunstmatige geurstoffen, parabenen of schadelijke chemicaliën die je huid kunnen belasten. Geen rare bijwerkingen, gewoon een huid die zegt: "Dank je wel voor kortingscode esther10, dit voelt geweldig!"
   
   Je raadt het al, mijn favoriet: de zonnecrème van Shrine Cosmetics, met 10% korting verkrijgbaar wanneer je code esther10 gebruikt. Wil je een zonnecrème zonder etherische olie, kies dan voor Primal Glow, ook zij geven jou 10% korting met code esther10.
   
   Uiteraard kan je ook gewoon de schaduw opzoeken, een parasol meezeulen, lange mouwen en een hoed dragen. Laat je niet wijsmaken dat je afhankelijk zou zijn van zonnebrand!
   
   

   Conclusie: Laat de zon (en voeding) voor je werken

   Vitamine D is zoveel meer dan een pilletje uit een potje. Je lichaam is perfect ontworpen om het zelf aan te maken – met zonlicht, de juiste voeding en voldoende gezonde vetten. In plaats van te vertrouwen op synthetische supplementen die je vitamine A-balans kunnen verstoren, kun je beter kiezen voor een natuurlijke aanpak: vang die ochtendzon, eet voedzaam met levertraan, eigeel en vette vis, en ondersteun je huid met verzadigde vetten. Zo haal je het maximale uit je vitamine D, zonder ongewenste bijwerkingen. 🌞
   
   Liefs, Esther
   
   Veel gestelde vragen:
   
   Moet ik mijn baby insmeren?
   Wat denk je dat onze voorouders deden? Die gingen niet met hun witte baby in het vliegtuig naar warmere oorden.
   Ze waren gewoon elke dag buiten, zodat iedereens huid rustig wende aan de zon. 
   Geen nood aan zonvakanties, gewoon gezond boeren verstand en de schaduw in wanneer de zon hoog staat.
   geen enge SPF 50 op kwetsbare huidjes, maar respect voor de zon in plaats van voor de overheid, die in de broekzak van de industrie zit. (Zie tekst helemaal onderaan dit artikel.)
   
   

   Wat zijn goede labwaarden voor vitamine D?

   Een ‘goede’ labwaarde voor vitamine D is niet zo zwart-wit als vaak wordt gedacht. Over het algemeen wordt een waarde tussen 75-150 nmol/L als optimaal gezien, maar dit hangt af van verschillende factoren:

   1. Een bloedwaarde zegt niet alles
      De standaard test meet 25(OH)D, de opslagvorm van vitamine D, maar dit zegt niets over hoeveel je lichaam daadwerkelijk gebruikt. Factoren zoals ontstekingen, vetopslag en magnesiumtekort kunnen de omzetting naar de actieve vorm (1,25(OH)2D) beïnvloeden.

   2. Cofactoren zijn essentieel
      Zonder voldoende magnesium, vitamine K2 en vitamine A kan vitamine D zijn werk minder goed doen. Een ‘mooie’ labwaarde betekent dus niet automatisch dat je lichaam er iets mee kan.

   3. Wat optimaal is, verschilt per persoon
      De ene persoon voelt zich prima met 80 nmol/L, terwijl een ander 120 nmol/L nodig heeft om zich goed te voelen. Leeftijd, genetica en levensstijl spelen hier een rol in.

   4. Seizoensinvloeden spelen mee
      In de zomer stijgt je vitamine D door zonlicht, maar dat betekent niet dat je goed voorbereid bent op de winter. Een lagere waarde in februari is normaal en hoeft niet meteen reden tot paniek te zijn.

   5. Opslag vs. actieve vorm
      De meeste testen meten alleen de opslagvorm (25(OH)D) en niet de actieve vorm (1,25(OH)2D). Je kunt dus een ‘lage’ 25(OH)D hebben, maar als je actieve vorm goed werkt, is er misschien niets aan de hand.

   💡 Kortom: een vitamine D-labwaarde kan een nuttige indicatie zijn, maar zonder de juiste context, cofactoren en een goed functionerend lichaam zegt het weinig.