Waarom kies ik voor gefermenteerde levertraan in plaats van visolie of omega 3-producten?
Visolie en de meeste omega 3-producten worden gemaakt van vette vissoorten. Nadat de filet er af gesneden is, worden hun karkassen geperst, zo ontstaat er een vispoeder voor de diervoederindustrie. Na het fabriceren van dit vismeel, blijft er afval over: een vettige olie. Dit is precies wat wordt gebruikt om het gros deze supplementen van te maken…ja óók de duurdere merken.
Het grondproduct voor de alom aangeprezen omega 3-visolie is dus afval. Nu geloof ik in het eten van het volledige dier en zodoende gaan we actief verspilling tegen wanneer we het volledige dier eten, net als onze voorouders. So far so good.
Maar, in tegenstelling tot de huidige productie van omega 3-supplementen, lieten onze voorouders geen ruwe en onnatuurlijke bewerkingen op hun voeding los. Uiteraard voegden ze ook geen conserveermiddelen en synthetische vitaminen toe! Intuïtief en door ervaring, wisten zij dat de olie afkomstig van vis(lever) zeer snel bederft wanneer het in aanraking komt met lucht, licht en hitte. Ook hadden ze geen trucjes om te ontgeuren en zo de smaak te verdoezelen. Iets wat heden ten dagen door de omega-3 fabrikanten wél toegepast wordt. Zodat de consument niet merkt dat de visolie al geoxideerd en dus bedorven is voordat het überhaupt in een potje zit. Grote merken schermen met hun zogenaamde lage TOTOX waarden, maar het hangt er maar net van af op welk moment je meet, want die waardes kunnen überhaupt alleen gemeten worden door het te laten oxideren en fluctueren tijdens dit proces én erna enorm! (1) Het zegt dus niet zo veel en leidt alleen maar af van waar het werkelijk om gaat: een perfecte gewonnen grondstof. Oxidatie is een reactie van vetten op licht, lucht (zuurstof) en hitte, waarbij zich vrije radicalen vormen. Deze vrije radicalen kunnen onze cellen beschadigen en ontstekingen veroorzaken, daardoor zijn deze behandelde oliën een gevaar voor de gezondheid. Bij een temperatuur van 50 graden Celsius treedt er al oxidatie op... (2)
Om de essentiële omega 3-vetzuren EPA en DHA uit de restolie te krijgen, wordt het namelijk met flinke snelheid geraffineerd, onder andere door middel van verhitting, hoge druk, of chemicaliën. Of alle drie. Want de drab die na het persen van de vissen over is gebleven, is alles behalve verkoopbaar, dus gaan ze het ontgeuren, concentreren, ontkleuren… Daarom lees je op geen enkel etiket dat de olie extra vierge is, want dat is het ook niet! Wat we met olijfolie, kokosolie en alle andere soorten olie kunnen, namelijk koud persen én koud houden gebeurt niet in de visolie industrie. Was dit wél het geval geweest dan zou er met veel trots 'extra vierge', 'rauw' of 'koudgeperst' op het etiket en in de marketing uitingen prijken.
Vraag je jezelf dus af of je een goede visolie in handen hebt, dan is het eerste wat je doet: naar de ingrediëntenlijst kijken. Staat er slechts 'visolie', dan weet je al genoeg: niet extra vierge. Ironisch genoeg zijn er merken op de markt die extra vierge olijfolie toevoegen en je zo een goed gevoel bezorgen. Een prachtige rauwe olijfolie aan een afvalproduct toevoegen maakt die visolie nog steeds niet extra virgine! En wat dacht je van gewoon een stuk verse wilde vis te eten en daar wat olijfolie over gieten?
Terug naar het onterende proces...
Na het raffineren kunnen fabrikanten zeggen dat ze een zogenaamd zuivere visolie hebben gemaakt, met milde smaak en omega 3 vetzuren. Ja het is loepzuiver! Maar zo onnatuurlijk als de pest en het ontbreekt ook nog eens aan de in vet oplosbare vitaminen A, D en E die van oorsprong wél in de vissen aanwezig was! Sommige fabrikanten voegen achteraf weer de synthetische variant van vitamine A en/of D toe en komen er voor uit dat de aanwezige vitamine A tijdens het raffinage proces verdwijnt. Read it again: de aanwezige vitaminen gaan verloren door het bewerken en worden (soms) achteraf weer toegevoegd! Hoe krom wil je het hebben?
Wanneer er vitamine D in de ingrediëntenlijst staat, dan weet je dus dat er synthetische vitamine D toegevoegd is. En in m'n vitamine A blog heb je kunnen lezen, dan je vitamine D nooit zonder vitamine A moet suppleren. Zo'n visolie supplement is in mijn ogen dus een grote marketing truc, om uit afval veel geld te verdienen. Let extra op wanneer er vitamine A in de ingrediëntenlijst staat want dan is er synthetische vitamine A toegevoegd en daar zijn verschillende waarschuwingen over bekend (3).
Kan het ook anders?
Ja natuurlijk! Laten we naar onze geschiedenis kijken; wat deden onze gezonde voorouders met vette vis?
Zij fermenteerden de vissenlevers tot een krachtige en lang houdbare elixer. Fermentatie is een natuurlijk proces waarbij melkzuurbacteriën koolhydraten omzetten, in dit geval het glycogeen in vissenlevers. Bij de gefermenteerde levertraan die bijvoorbeeld het familiebedrijf Green Pasture maakt worden de rauwe levers van duurzaam gevangen, wilde kabeljauw geweekt in een zoutoplossing. Hierdoor kan de lever in alle rust fermenteren en verzamelt de kostbare olie zich langzaam als een waardevol juweel aan de oppervlakte.
Maar waarom deze methode? Omdat dit natuurlijke proces van fermenteren ervoor zorgt dat de levertraan zijn ontzettend waardevolle, in vet oplosbare, vitaminen behoudt. Dit in tegenstelling tot visolie en commerciële levertraan, waarbij de olie dus veelal onder hoge verhitting en druk wordt bewerkt. Tijdens het fermentatieproces van de Green Pasture levertraan ontwikkelt zich vitamine K2, zodoende bevat het alle vier de in vet oplosbare vitaminen: A, D, E en K2. Deze vier zijn van onschatbare waarde voor onze gezondheid, zoals onderzocht door tandarts Weston A. Price. Daarbij is fermenteren een eeuwenoude bewezen traditionele techniek, die wereldwijd wordt gebruikt om voedsel, ja zelfs vis, te bewaren wanneer andere conserveringsmethoden ontbreken. Door dit zachte proces blijven alle van nature aanwezige vitaminen en mineralen behouden, in tegenstelling tot die in visolie en omega 3-producten. We kunnen dus spreken over extra vierge kabeljauwolie. Gefermenteerde levertraan is niet alleen belangrijk vanwege deze vier vitaminen. Een andere belangrijke reden om levertraan te consumeren, is vanwege de natuurlijk aanwezige omega-3 vetzuren in visproducten.
Het Belang van Omega 3 Vetzuren
Wat je moet weten over omega 3 vetzuren, is dat ze essentieel zijn voor een goede gezondheid. Omega 3 vetzuren, afkomstig uit voeding, een rauwe levertraan en een hoogwaardige algenolie, hebben namelijk een gunstige werking op het hart en de bloedvaten. Dit is iets waar zowel ongeboren baby's, kinderen en volwassenen baat bij hebben.
Deze vetzuren bieden talloze gezondheidsvoordelen, daar ziet de visolie industrie geld in, maar ze zijn dus zeer gevoelig voor verhitting. In de gefermenteerde levertraan van Green Pasture blijven de omega-3 vetzuren echter volledig intact doordat ze niet aan hitte, maar ook niet aan chemicaliën, zuurstof, druk of licht worden blootgesteld. Er is nog een ander bedrijf wat de fermentatie methode toepast en dat is het Britse Armorica. Omdat er minder vitamine K2 in zit dan bij Green Pasture en de olie vloeibaar is, gaat mijn persoonlijke voorkeur uit naar Green Pasture, omdat ik die zonder problemen doorslik, doordat de olie in combinatie met de boterolie stevig wordt in de koelkast en zodoende heel snel door te slikken is. Verder hebben we Rosita (esther10 = 10% korting) en Dropi, die rauwe/ extra vierge cod liver oil verkopen, deze bevatten net als Armorica ook geen boterolie. Waarom vind ik dat zo belangrijk? De vitamine K2 uit boterolie zorgt er voor dat vitamine A en D beter hun werk kunnen doen. Let wel: ik heb over de natuurlijke vorm van vitamine K2, de MK-4 variant en níet de synthetische variant die ook grote namen zoals Joep Rovers in hun supplementen stoppen.
Omega 3 vetzuren, waaronder eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA), zijn onverzadigde vetzuren die bijdragen aan een gezonde hartfunctie en de normale ontwikkeling van de hersenen. Zelfs het voedingscentrum bestempelt deze vetzuren als cruciaal voor de dagelijkse voeding. Jezelf een hoge dosis omega 3 toedienen door middel van een supplement is echter zeer onnatuurlijk. We zijn namelijk gemaakt om dit uit onze voeding op te nemen, dus wil jij je vetzuren balans op orde krijgen, dan ga je minderen of stoppen met margarine, noten, zaden, olie gemaakt van zaden, chips en ander gefrituurd voedsel. En eet je 3 keer per week wilde vette vis. We hebben ons wijs laten maken dat we een omega 3 gebrek hebben en dat toe moeten gaan voegen, maar vergeet niet dat het een miljarden business is waarin jouw therapeut/aanbeveler flink veel geld mee kan verdienen.
En vergeet niet dat omega 3-olie die waarde in je bloed kan laten stijgen, maar dat ze net zo goed als de beruchte omega 6 geoxideerd kan zijn en dus nog steeds voor ontstekingen kan zorgen. Een goede omega 3/omega 6 ratio door het gebruik van visolie zegt dus niet dat jij lage ontstekingswaarden hebt!
Waarom je wordt doodgegooid met merken zoals Eqology, Zinzino en Mollers?
De grondstof voor omega 3 olie is goedkoop, het is immers afval (4). Ze gooien er een "milde citroensmaak" tegenaan, waardoor je zogenaamd geen last hebt van oprispingen, smaak, of de geur van vis. Vervolgens schermen ze met dat hun producten zijn gezuiverd en een lage totoxwaarde hebben, wat volgens hen betekent dat ze van hoge kwaliteit zijn en geen maagdarmklachten zoals misselijkheid en buikpijn veroorzaken. Allemaal leuzen om te verbloemen dat we nog steeds te maken hebben met afgedankte en daarna volop bewerkte visolie! Hetzelfde geldt voor Lucovitaal, Vitakruid, Arctic Blue, Minami, Bonusan en ga zo maar door. Het is niet voor niets dat zaken zoals Kruidvat, Vitaminstore, Holland & Barret met de prijzen van bijvoorbeeld Mollers kunnen stunten, de grondstof is bruut goedkoop, trap er niet in!
Natuurlijk wil je je hart beschermen, je hersenfunctie op peil houden en zorgen voor een gezonde dagelijkse basis.
Dat doe je met volwaardige, verse voeding en eventueel een supplement op basis van rauwe kabeljauwleverolie, dat is immers puur voeding.
Waarom kies ik voor gefermenteerde levertraan van Green Pasture? Omdat het een potje vol gezondheid is, wat van nature vitamine A, D, E, K2 en omega 3-vetzuren bevat en dat met de zachte zegeningen van Moeder Natuur is gemaakt. Voor mij is het een no-brainer, want waarom zou ik een bewerkte en daardoor uitgeklede visolie kopen, waar synthetische vitaminen aan toegevoegd worden? Terwijl er een compleet product op de markt is, wat de perfecte verhouding van natuurlijk aanwezige vitaminen en essentiële vetzuren levert?
Waar koop ik dit?
Real Roots en Plent leveren deze unieke en pure levertraan van het familie bedrijf Green Pasture, geen Multi Level Marketing praatjes of abonnementen, wel korting.
Jullie krijgen bij beide bedrijven 10% korting met code esther10.
Tip: bestel ook een orgaanmix bij Real Roots, dan zit je gelijk aan gratis verzending! In deze orgaanmix zitten alle B vitaminen in alsmede een hoop mineralen, dus met deze mix en levertraan heb je 2 zeer unieke en volledig natuurlijk multi vitaminen voor het hele gezin in huis.
Levertraan is zowel in capsules als gelvorm verkrijgbaar, de laatste is verkrijgbaar in 2 varianten: naturel en met chocolade smaak. Zelf roer ik een eetlepel cacaopoeder en ahornsiroop door een potje "naturel". Ja ik proef dan wel eens een beetje vis, maar hey, dat is normaal voor een product wat van vissenlever is gemaakt. Jij wilt toch ook dat je steak naar vlees maakt? Bij ontgeurde visolie merk je het niet wanneer die bedorven is, dus wees blij wanneer je merkt dat je een visproduct consumeert, want dan heb je met een onbehandeld natuurproduct te maken.
Hoeveel neem ik en hoe?
Daar schreef ik deze blog over, hierin beschrijf ik hoeveel je geeft aan je kinderen, vanaf 6 maanden, of eventueel door flesvoeding.
Bedankt voor het lezen! Heb je nog vragen? Lees de FAQ hieronder en staat je vraag er niet tussen? Stuur me dan gerust een berichtje via Instagram!
Liefs, Esther
FAQ
Vraag:
Kan je teveel levertraan innemen?
Antwoord:
Ja. Meer dan 3 theelepels per dag raad ik af.
Vraag:
Heb je naast de levertraan van Green Pasture nog een vitamine D, vitamine K2 en/of omega 3 supplement en/of visolie nodig?
Antwoord:
Mijn ongezouten mening: je hebt nooit een gebrek aan een vitamine D, vitamine K2 en/of omega 3 supplement. Deze zijn namelijk allemaal synthetisch en compleet uit verhouding. Je kunt wél een gebrek aan real food hebben! Heb je een gebrek aan vitamine D? Pas dan je levensstijl en voeding aan, ga naar buiten, eet verse wilde vis, vlees en zuivel. Is volgens een test je omega 3/omega 6 ratio uit balans? Stop dan met zaken te eten waar veel omega 6 in zit! Bezuinig op junk in plaats van een fancy omega 3 abonnement aan te laten praten.
Vraag:
Waarom noem je merken, ik vind dat niet netjes.
Antwoord:
Ik vind het niet netjes dat die merken jou niet informeren over de geblenderde afval die ze in een mooi flesje stoppen.
Ik krijg heel vaak de vraag: is merk X wél goed?
De merken waar naar gevraagd is heb ik in m'n blog genoemd zodat ik niet in herhaling hoef te vallen.
Wanneer jij onderzoek hebt gedaan naar autostoeltjes en je weet dat een of meerdere merken zich anders voordoen dan de werkelijkheid, dan word je geroemd wanneer je dat naar buiten brengt. Nu ik aan iemands portemonnee en overtuiging kom ben ik "niet netjes".
Vraag:
Maar ik werk met Eqology, mag hun fabriek bezoeken en zij zijn écht heel erg goed hoor, kom je in mijn (verkoop)team?
Antwoord:
Nee, dankje de koekoek, al zou ik er heel veel geld mee kunnen verdienen (en dat kan!) dan nog verkoop ik mijn ziel niet aan de Eqology Church. Ik heb email contact gehad met Eqology en andere bedrijven en de info die mij verstrekt is gaf me slapeloze nachten. Het wordt verhit, geraffineerd, ontgeurd, vitaminen verwijderd, synthetische toegevoegd, veel onnatuurlijker kan je het niet krijgen en toch betalen mensen zich er scheel aan.
Vraag:
Is er een omega 3-olie geschikt voor vegetariërs en veganisten?
Antwoord:
Plantforce biedt het enige vegan omega 3 supplement, (esther10 = 10% korting) namelijk een algenolie, die ik kan aanraden voor vegetariërs en veganisten, óf diegenen die wat extra DHA in willen nemen naast hun rauwe levertraan. Maar let op! Het bevat géén vitamine A, D, E of K2 en ook geen mineralen, puur en alleen omega 3.
Vraag:
Er zit toch veel vitamine A in levertraan en orgaanvlees, is dat geen probleem?
Antwoord:
Lees deze blog, daarin debunk ik het zogenaamde gevaar voor vitamine volledig.
Vraag:
Welke smaak levertraan gebruik jij?
Antwoord:
Ik koop altijd de mix van levertraan met boterolie, zonder toegevoegde smaak en meng daar 2 eetlepels honing of ahornsiroop door met 1 eetlepel cacaopoeder die laag in cadmium is (10% korting bij Plent.nl met code esther10). Dit deed ik NIET bij m'n baby's, die kregen pas honing na hun 1e verjaardag in verband met de botulisme bacterie, en dan alleen wanneer het 'nodig' is.
Vraag:
Hoe geef ik de supplementen aan mijn baby?
Antwoord:
Ik gaf de levertraan vanaf een theelepeltje.
De orgaanmixcapsules kan je makkelijk open maken, mengen met wat water waar de fulvinezuur in zit + de marine collageen en op een lepeltje geven.
Vraag:
Hoe geef ik de supplementen aan m'n dreumes, peuter, kleuter?
Antwoord:
Mijn koters en die van de meeste vriendinnen eten zonder problemen de levertraan vanaf een lepeltje.
Capsules slikten mijn jongens vanaf 1,5 jaar door. Ik zeg niet dat jij dit moet doen, maar dat er dus (legio) kinderen zijn die zonder problemen levertraan achter over tikken en capsules door kunnen slikken, net zo goed als dat ze een stukje rauwe wortel doorslikken.
Veel moeders hebben succes met het maken van smoothies, daar kan je van alles in verstoppen en dus ook de genoemde supplementen.
Andere moeders mengen het door een maaltijd die al wat afgekoeld is.
Ik ken ook jonge kinderen die op de capsules kauwen en het daarna doorslikken.
Vraag:
Er zit boterolie in de levertraan/boterolie mix, maar ik/kind kan niet tegen melk.
Antwoord:
Vanwege wetgeving is het verplicht te vermelden dat er melk in zit. Dit echter nogal kort door de bocht, want melk bestaat uit 3 verschillende macro ingrediënten, namelijk: lactose, eiwitten en vet. Sommige mensen reageren niet goed op lactose en/of eiwitten. Het gaat dan vaak om supermarkt zuivel! Rauwe zuivel levert doorgaans veel minder klachten, omdat het nog in z'n oorspronkelijke staat is, zoals God het bedacht heeft en niet wat melkfabrieken er van gemaakt hebben.
Wat er in de levertraanmix zit is enkel het vet van rauwe melk, de rest is er door het centrifuge proces uitgeslingerd.
Vet is geen bekende allergeen.
Sinds 2015 heb ik van slechts 1 persoon mogen vernemen dat hij niet goed reageerde op deze mix, maar dat had níet met de boterolie te maken.
Wil je toch de boterolie vermijden kies dan voor de variant waar enkel levertraan in zit, ook daar krijg je met code esther10 10% korting op.
Vraag:
Is er een (goedkoper) alternatief?
Antwoord:
Nee. Er is helaas geen enkel ander merk wat levert wat Green Pasture maakt.
Niet qua qua aantal (A,D, E en K2).
Niet qua verwerking/toevoegingen (rauw, gefermenteerd en zonder conserveermiddelen).
Niet qua concentratie (alle andere merken, ook de rauwe, bevatten minder vitaminen).
Je krijgt dus ontzettend veel waar voor je geld, vind je het desondanks toch lastig qua budget? Neem dan simpelweg wat minder in plaats van slecht merk te kopen, die verhoudingsgewijs veel duurder is, omdat het simpelweg niet bevat wat Green Pasture bevat.
En eet uiteraard gewoon die wilde vette vis...
Ben je op zoek naar meer info over de principes van Weston A. Price, natuurlijke supplementen, GAPS en het keto dieet? Dan ben je bij mij aan het juiste adres!
Met een achtergrond als Orthomoleculair Therapeut en een passie voor voeding, gezondheid en natuurlijke genezing kun je bij mij terecht voor exclusieve consulten! Met mijn persoonlijke ervaring in GAPS, keto, WAPF, Prometabolisch leven, paleo, raw food, vegan en vegetarisch eten kan ik je suggesties geven om keuzes te maken voor jouw lichaam.
Volg mij op Instagram en Facebook om op de hoogte te blijven van de nieuwste recepten, inzichten en kortingscodes. Als lid van mijn community krijg je exclusieve toegang tot de ‘Ortho Esther’ Telegram– en Facebook-groepen, waar we samen de kracht van voeding ontdekken en tips, recepten en inspiratie delen. Mis het niet en word vandaag nog lid van de community, je bent welkom!
1) Oxidation 101.pdf (oilsfats.org.nz)
2) Thermal and oxidative stability of Atlantic salmon oil (Salmo salar L.) and complexation with β-cyclodextrin - PMC (nih.gov)
3) Ik heb acne en krijg medicijnen van de huisarts | Thuisarts.nl
4) Fishing for answers: is oxidation of fish oil supplements a problem? - PMC (nih.gov)